Nova zgrada unutar kompleksa Instituta Ruđer Bošković

Kompleks Instituta Ruđer Bošković (IRB) u Zagrebu organiziran je na zemljištu jugoistočno od Bijeničke ulice, u širem urbanom kontekstu zone prirodoslovnih fakulteta sveučilišnog kampusa, artikuliranog 60-ih godina kao serija lamela u zelenilu. Urbano-pejsažna cjelina IRB-a vrlo je vrijedan sklop u kom dominira izvorna arhitektonska zamisao arhitekta Ostrogovića, uz hortikulturnu kompoziciju Zvonimira Kanija. Unatoč kasnijim intervencijama, kompleks je uspio sačuvati svoju prostornu i arhitektonsku kvalitetu i vizualnu prepoznatljivost. Nova zgrada laboratorija planirana je na samom jugozapadnom dijelu urbano-pejsažne cjeline IRB-a, na poziciji između zgrade V. krila i današnjih trošnih zgrada Biologije I i Biologije II.
Lokacija i dispozicija elemenata zgrade afirmira postojeću i planiranu urbano-pejsažnu geometriju.
Radi afirmacije navedene kvalitetne dvojnosti postojećeg kompleksa (urbano / zeleno) odabrana je osnovna organizacija primjerene arhitektonske strukture i kontekstulana impostacija unutar pejsažne cjeline.
Odnos specifičnog i kontekstualnog, kontrastiranog i uklapanog, prilagođavanja i suprotstavljanja, zadržava svoju dvojnost u cjelovitoj ritmiziranoj strukturi.
„Hipermodernizam“ jednostavnog volumena u dvojnosti odnosa otvara mogućnost uklapajućeg mjerila i linearno struktuiranog ritmiziranog volumena, te djeluje na asocijativnoj i simboličkoj razini u svim odnosima sekvenci i planova, onih bližih i onih daljih.
Kuća u svom dvojnom značenju djeluje kao „laboratorij s laboratorijima“. Kuća predstavlja jedinstveni radni mehanizam u kom proces korištenja postaje primaran u odnosu na druga arhitektonska određenja.
Volumen nove zgrade laboratorija IRB-a slijedi osnovnu impostaciju postojećih nezavisnih paviljona arhitekta Ostrogovića, ali unutar jedinstvene suvremene tehničko-tehnološke ovojnice. Ova ovojnica ima dvostruku ulogu: s jedne strane, ona omogućava zadovoljenje tehičko-tehnoloških karakteristika (zaštita od prekomjernog osunčanja, zagrijavanja i hlađenja, kontrola osvjetljenja i sl.), a s druge, ovojnica pruža i mogućnost vizualne i stvarne propulzije zelenila unutar ove polupropusne opne, na dva nivoa; kako onom fizičkom, tako i onom fenomenološkom.
Ovakva organizacija osnovne srukture omogućava postizanje maksimalne osvijetljenosti i optimalne funkcionalne dispozicije, te potpunu jasnoću korištenja i kretanja. Jasnoća kretanja u horizontalnom i vertikalnom smislu omogućena je spajanjem pojedinih jednostavnih volumena lineranom izduženom osnovnom komunikacijom, tzv. „transferzalnom pasarelom“.
Nova zgrada svojom osnovnom dipozicijom na tri izdužena funkcionalna trakta nastavlja ritmično ponavljanje postojećih i planiranih razmještaja arhitektonskih volumena u kvalitetnom zelenom okruženju. Na taj način nova izgradnja afirmira vrijednosti postojećeg krajolika, nastojeći skladno nastaviti urbanu geometriju koja u prostoru postoji već desetljećima.
Bitna kvaliteta postojeće lokacije otkriva se izuzetnim vizurama iz centralnog dijela krajobrazno-urbanističkog kompleksa, osobito na valoriziranu šumsku površinu istočno. Stoga su prostori zgrade namijenjeni za povremeni boravak zaposlenika orijentirani na istok i ostakljeni velikim staklenim površinama te omogućuju i manji odmor – čajne kuhinje i otvorene terase.
Osim što osnovna makro-dispozicija omogućava afirmaciju postojećeg kontekstualnog urbanističkog koncepta i odnosa prema kvalitetnom zelenilu i vizurama, ovom se dispozicijom ujedno postiže i optimalna orijentacija (kako prostora laboratorija, tako i pripadajućih radnih prostora znanstvenika) te nesmetanost funkcioniranja pripadajućih administrativnih prostora, kao i cjeline zajedničkih prostora, te izdvojene animalne platfome u suterenu.